SINIF YÖNETİMİ

SINIF YÖNETİMİ

DAVRANIŞ DEĞİŞTİRME

Prof. Dr. Mustafa ERGÜN




Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi

4

Yeni Davranış Oluşturma ve İstenmeyen Davranışları Değiştirme




( Develop a new behavior and Behavior Modification)

Öğrencilerinin davranışlarını değiştirmek isteyen bir öğretmen, önce kendi davranışlarını gözden geçirip değiştirmeye istekli olmalıdır.

Eğitim, öğrencilerde istenilen davranışların zorlama olmadan oluşturulması, istenmeyen davranışların değiştirilmesidir.

Davranışlarımızın Kökeni

Öğrenme: Davranışlarımızın büyük çoğunluğu tecrübe ve zihinsel öğrenme sonucu oluşmuştur.

Kalıtsal faktörler: Bazı davranışlarımız ya kalıtsal özelliklerimize veya içgüdülerimize bağlıdır.

Davranış oluşturma ve değiştirme, büyük ölçüde öğrenme psikolojisi akımlarının görüşlerine bağlıdır.

Koşullanmacılar

Sosyal öğrenmeciler (taklitçiler)

Bilişsel öğrenmeciler

Davranış Değiştirmenin Prensipleri:

Olumlu Pekiştirme (Reinforcement):

İstenen davranışı sürdürür ve geliştirir

Öğrenciyi övme, ödüllendirme, gülümseme

İçsel ve dışsal pekiştireç

Öğretmen-öğrenci iletişiminin esas özelliği bu olmalı

Güçlü! Davranış ve öz-benlik üzerinde olumlu etkisi var




Olumsuz pekiştirme ve cezalandırma:

İstenmeyen davranışı söndürür, azaltır

Görmezden gelme, pekiştireci geri çekme

Hoş olmayan bir sonuç sunma

DİKKATLİ KULLAN!

Kişiye yönelik olmasın!

Olumsuz çekişmelere neden olur.

Davranış Değiştirmede Metotlar

Bazı aşırı durumlarda tıbbi tedavi teknikleri kullanılır.

Sınıfta klasik ve operant şartlanma ve sosyal öğrenme (modelleme) teknikleri kullanılır.

Eğer düşüncelerin davranışlarımızı yönlendirmesi isteniyorsa, bazı bilişsel öğrenme metotları kullanılır.




ÖĞRENCİ DAVRANIŞINI DEĞİŞTİRMENİN ANAHTARI:

Yaptığı yanlış hareketi niçin yaptığını belirle.

Pekiştireçleri kaldır veya olumlu pekiştireçlerle hareketi düzeltmeye çalış.

Problem davranışlar

Her okulda vardır

Yoğunluğu değişiktir

Neden olan değişkenlerle bağlantılıdır

Her toplulukta endişe yaratır

Sınıf dışı faktörler

Sınıf içi düzen

Öğrencinin kendisi

Okul Yönetimi ve düzeni

Sorun davranışların

kökenleri ve

çözüm yerleri

٭

Davranış Değiştirme Teknikleri

Yeni bir davranış geliştirme

Bir davranışı güçlendirme

Oturmuş bir davranışı sürdürme

Uygun olmayan davranışı durdurma

Duygusal davranışları değiştirme

Yeni bir davranış geliştirmek

Başarılı Yaklaşım Prensibi

Öğrenciyi daha önce hiç yapmadığı veya çok az yaptığı bir tarzda yetiştir, istediğin davranışa ulaşıncaya kadar başarılı adımları ödüllendir.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Sürekli Pekiştirme Prensibi

Çocuğun daha önce göstermediği bir davranış geliştirmek için, her doğru davranıştan sonra hemen bir ödül ver.

Olumsuz Pekiştirme Prensibi

Öğrencinin, istenilen şekilde davranarak hoş olmayan bir durumdan sakınmasını veya hareketi geliştirerek düşmanca bir ortamdan kaçmasını sağlamak.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Yeni bir davranış geliştirmek

İpucu Prensibi

Öğrenciye, yanlış yapmasını beklemeden, zamanında bir ipucu vererek doğru davranmasını sağlamak..

Pekiştirmeyi Azaltma Prensibi

Öğrencideki yerleşmiş iyi bir davranışı ödülsüz veya az ödülle sürdürmek için, doğru davranıştan önce uzunca bir süre doğru tepkiler vermeli.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Yeni bir davranışı güçlendirmek

Değişik Pekiştireçler Prensibi

Çocuğun belli bir hareketini geliştirmek veya artırmak için, çocuk belirli aralıklarla ödüllendirilmelidir.

Değiştirme Prensibi

Bir davranışı artık kontrol edemeyen ve sürdüremeyen bir ödülün yerine, tam o ödül verilmeden önce yeni ve daha etkili bir ödülü koyunuz.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Var olan bir davranışı sürdürmek

Söndürme Prensibi

Çocuğun bir hareketini engellemek için, ortamı, istenmeyen davranışı yaptıktan sonra ödül almayacak şekilde düzenleyiniz.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Uygun olmayan bir davranışı durdurma

Doyum Prensibi

Bir çocuğun istenmeyen bir hareketini durdurmak için, ondan usanıncaya kadar yapmasına karışmamak, ilgilenmemek bir yoldur.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Uygun olmayan bir davranışı durdurma

Alternatif Davranış Prensibi

İstenmeyen bir davranış yerine, ona zıt alternatif bir davranışı ödüllendirme.

Tepkinin Maliyeti Prensibi

Bir hareketi önlemek için, davranıştan sonraki hoş uyaranı kaldır. Tepkinin maliyeti düşmanlık ve saldırı olacağı için, davranış tekrarı azalır.

Kaçınma Prensibi

Çocuğun bir ortamdan kaçınmasını istiyorsanız, o durumu veya temsili şeklini ona yaşatınız.

Davranış Değiştirme Teknikleri

Duygusal Davranışları Değiştirme

Korkuyu Azaltma Prensibi

Bir çocuğun nedensiz korkularını yenmesi için, o korktuğu ortam veya nesneyi hoş, güvenilir, rahat ve ödüllendirilmiş bir ortam haline getirin.

Uyanık olmak

Sınıfta tetikte bulunmak ve ortaya çıkabilecek yanlış davranışları çıkmadan önlemek. Adeta “başının arkasında da bir gözü olmak”. Bu tutum, öğretmenin doğru öğrencilerle ilgilenmesine de fırsat sağlayacaktır.

Aynı anda birden fazla iş yapmak




Sınıfta uyanık ve tetikte olmanın ön-şartı, aynı anda birden fazla şey ile meşgul olabilmektir. Öğretmen bir yandan dersini anlatırken bir yandan da disiplin sorunlarını çözebilmelidir. Beden dilini de etkili olarak kullanabilmelidir.

Öğretmen cezaları

Eğer öğretmen sınıfın yapısını ve özelliklerini göz önüne almadan öğrenciyi cezalandırısa, bu sınıf için de öğrenci için de son derece yıkıcı olur.

Öğretmen övgüsü

Öğretmenin öğrencileri övmesi son derece iyi seçilmiş sözcük ve ifadelerle olmalı, empati ve takdir taşımalıdır. Yoksa öğrenci başarısı ve sınıf kontrolu üzerinde etkili olmaz.

Öğretmen eleştirisi

Öğretmen eleştirisi, çocukların sosyo ekonomik ve kültürel özelliklerine bakılmadan yapılacak olursa, başarı ve sınıf kontrolu üzerinde olumsuz etki yapar.

Özel Öneriler:
(“Küçük Şeyler”)

Öğrencileri selamla.

Kendini sınıfın lideri gibi kabul et.

Öğrencilerin olumlu sınıf kuralları belirlemelerini teşvik et.

Dikkat dağılmasını önle.

Sınıfı, öğrencileri yöneteceğin şekilde düzenle

Onları meşgul et.

Uyanık ol!




Sınıfta gerekli malzemeleri temin et ve onları en iyi şekilde düzenle.

Konular arasında düzgün geçişler planla

İşaretler geliştir ve kullan

Yapıcı geri bildirimlerde bulun

Öğrenci sorumluluğunu cesaretlendir

Öğrencilerle kişisel ve özel ilişkiler de kur