EĞİTİMİN ANLAMI

BİLGİ

TOPLUMUNDA

EĞİTİMİN ANLAMI




TARIM

TOPLUMU

1- DEĞERLERİN DEĞİŞMESİ

SANAYİ

TOPLUMU

BİLGİ

TOPLUMU

İtici Güç

Temel Fonksiyon

Tarım Toplumu: Arazi

Emek

Bilgi Toplumu: Bilgi

Sanayi Toplumu: Makine

İşgücü

Beyin gücü

Sanayi Toplumu ile Bilgi Toplumu arasındaki fark bir derece farkı mı yoksa tür farkı mıdır?

Bilgi Toplumuna geçişin temelinde ne vardır?




Bilimsel bilgi birikimi 3-5 yıl içerisinde ikiye katlanmaktadır.

Bilgisayarların hız ve kapasite olarak ikiye katlanma süresi 6 aydır.

Başlangıç

1910

1970

1985

?!.....

Eğitimli insanın tanımı

2- BİLGİ TOPLUMUNDA NELER DEĞİŞTİ?

Öğrenme ve öğretme biçimleri

Bilgi tabanı (ne öğrendiğimiz ve öğreteceğimiz)

3- ÖĞRENME VE ÖĞRETME

Yeni bilgiler;

Öğrenmenin parmak izi kadar kişiye özgü bir olgu olduğunu,

Herkesin öğrenme tür, hız ve kapasitesinin farklı olduğunu,




Ayrıca

Benlik ve Ahlak Gelişimi ön plana çıkmaktadır.

Uygun öğrenme olanağı sağlandığında öğrenemeyecek birey olmadığını otaya koymaktadır.

ÖĞRETMENİN YENİ KONUMU

BİLGİ AKTARAN

ÖĞRETİRKEN ÖĞRENEN

Öğrenci başarısının değerlendirilmesinde daha değişik yöntemler kullanılmadır.

Öğretimde öğretmenlere daha çok tercih hakkı tanınmalıdır.

Öğrenme ve Öğretmede ODAK

Beynin iki yarısı

Beynin sağ (sol) tarafı dumura uğradığında vücudun sol (sağ) tarafı; felç olmaktadır.

Beynin hangi kısmı hangi tür zihinsel etkinlikleri yönetmektedir?

Hayal gücü

Renk

Müzik

Ahenk

El Becerileri

ve benzerleri

4- BEYNİMİZ VE ÖĞRENME

Matematik

Dil

Mantık

Analiz

Yazmak

ve benzerleri

4.2 Dört Çeyrek Daireli Zihinsel Tercih Modeli

Mantıksal Olgusal Eleştirel

Analitik

Nicel

Görsel

Sezgisel

Yenilikçi

Kavramsal

İmgesel

Yapısal

Ardışıkçı

Planlı

Organize

Ayrıntıcı

İlişkisel

Duygusal

Duyusal

Spiritüel

Hisli

A Analitik

B Ardışık

D Görsel

C Sosyal

Ayrıntıları sever.

Bireysel Tercihler

Kişilik

Avukat

Mühendis

Teknisyen

Bankacı

Doktor

Bilgisayar uzmanı

İstatistik

Meslekler

Otoriter

Akademik

Materyalist

Gerçekçi

“Entel”

ANALİTİK DÜŞÜNENELERİN ÖZELLİKLERİ

Teori üretmeye bayılır.

İnsanlardan çok “şey”lerle ilgilenir

Ders Kitaplarını severek okur.

Planları oldukça ayrıntılıdır.

Bireysel Tercihler

Kişilik

Planlamacı

Bürokrat

Yönetici

Muhasebeci

Meslekler

Gelenekçi

Bürokrat

İş bitirici

Göreve düşkün

Titiz

ARDIŞIK DÜŞÜNENELERİN ÖZELLİKLERİ

Hiç üşenmeden kullanma kılavuzunu sonuna kadar okur.

Planladığı bir işi gerçekleştirmek için güzel bir arkadaş toplantısını terk edebilir..

Dokunma, tatma ve koklama gibi duyusal girdilere önem verir.

Bireysel Tercihler

Kişilik

Öğretmen

Hemşire

Sosyal Hizmet Uzmanları

Müzisyenler

Meslekler

Takım Çalışmasına önem verir.

Konuşmayı çok sever.

Değerlerle ilgilidir.

SOSYAL DÜŞÜNENELERİN ÖZELLİKLERİ

İnsanları tanımak için çaba sarf eder

Kitapların önsözlerini mutlaka okur.

Ayrıntılardan çok bütüne önem verir.

Bireysel Tercihler

Kişilik

Güzel Sanatlar

Mimarlık

Tıp

Fizik

Edebiyat

Meslekler

Girişimci

Yaratıcı

Araştırıcı

Kaşif

Birleştirici

GÖRSEL DÜŞÜNENELERİN ÖZELLİKLERİ

Mantıktan çok sezgisine güvenir.

Aykırı düşünmeye ve bu tür sorulara bayılır.

İse ?

Ne ?

Nasıl ?

Niçin ?

DENEYİMSEL

(Hissederek Öğrenme)

DÜŞÜNÜMSEL

(İzleyerek Öğrenme)

KAVRAMSAL

(Düşünerek Öğrenme)

DENEYSEL

(Yaparak Öğrenme)

5- ÖĞRENME YÖNTEMLERİ

5.2 ÖĞRENME ŞEKİLLERİ VE BİLİŞSEL DÜZEYLER

Düşünme

Kavrama

Beceri

Bilgi

DENEYİMSEL

(Hissederek Öğrenme)

DÜŞÜNÜMSEL

(İzleyerek Öğrenme)

KAVRAMSAL

(Düşünerek Öğrenme)

DENEYSEL

(Yaparak Öğrenme)

6-DUYGUSAL ZEKA

Özdenetim, azim, sebat ve kendini harekete geçirebilme gibi yetenekleri ifade etmek için kullanılmaktadır.

Duygusal zeka yetenekleri:

ÖZBİLİNÇ: Kendini tanıma, duyguları oluşurken fark edebilme, duygusal zekanın temelidir. "Gerçek duygularımızı fark edemememiz bizi onların insafına bırakır."

DUYGULARI İDARE EDEBİLMEK: Kendini yatıştırma, yoğun kaygılardan, karamsarlıktan ve alınganlıklardan kurtulma yeteneklerini ifade eder.

Duygusal zeka yetenekleri:

KENDİNİ HAREKETE GEÇİRMEK: İnsanın kendini bir amaç doğrultusunda toparlayabilmesini ve bir noktada yoğunlaşabilmesini ifade etmektedir. Kendine hakim olmak, fevri davranışları zapt etme.

EMPATİ: Başkalarının duygularını anlamak insanlarla sağlıklı ilişki kurmak ve sürdürmek için en temel beceridir. "Empatik kişiler başkalarının neye ihtiyacı olduğunu, ne istediğini gösteren belli belirsiz sosyal sinyallere karşı daha duyarlıdırlar."

İLİŞKİLERİ YÜRÜTEBİLMEK: "İnsanlarla sürtüşmesiz bir ilişki sürdürmek" bu alanda yetenekli insanların en önemli görünür özelliğidir.

7-Öğretimde Yeniden Yapılanma

Öğretimde Yeniden yapılanma esasları:

1. Düşünmeyi Öğrenme: Çok yönlü, soyut, eleştirel, yapıcı, bağımsız, mantıklı ve analitik düşünme yetenekleri.

DEVAMI

2. Bilgiyi Kullanma: Bilgiyi kullanma ve ondan yeni bilgi üretme yeteneği

Öğretimde Yeniden Yapılanma

3. Problem Çözme: Problemleri tanılama, tanımlama, çözümler üretme ve uygulama, değerlendirme yeteneği.

4. Bireysel Çalışma. Kendi başına bir sorun üzerinde odaklanabilme ve derinliğine çalışabilme ve sonuç/ürün üretebilme yeteneği.

Öğretimde Yeniden Yapılanma

5. Benlik kavramı geliştirme: Kişinin kendisini değerli bir insan olarak hissetmesi, kapasitesine güvenmesi ve farklılıklara değer vermesi.

6. İletişim Becerisi. Kendini ifade etme ve başkalarıyla sağlıklı ilişki kurma ve sürdürebilme.

8. BİLGİNİN DOĞASI VE EĞİTİMDE KULLANILIŞINA İLİŞKİN KABULLENMELER




Bilgi geçicidir.

Eğitim, konuları derinliğine anlayabilmek için verilir.

Bilgi, yeni bilgi üretmek için edinilir.

Bilgilenme, öğrenci ve formal bilim dallarının etkileşimiyle gerçekleşir.

Eğitimin amacı çok yönlü zeka gelişimini sağlamaktır.

Bilgi kesindir.

Eğitim, öğrencilere ansiklopedik bilgi kazandırmak için verilir.

Bilgi, gelecekte kullanmak için edinilir.

Bilgilenme, formal bilimin öğrenciye aktarılmasıyla gerçekleşir.

Eğitimin amacı sadece sayısal ve sözel zekayı geliştirmektir.

GELENEKSEL

ÇAĞDAŞ

9- TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

“Kalite asla bir tesadüf değildir; kalite daima üstün bir amacı benimsemiş olmanın, içtenlikle çaba göstermenin, akıllıca bir yön tutmanın ve becerikli bir uygulamanın sonucudur. Kalite pek çok alternatif arasındaki akıllıca seçimi temsil eder.”

Üstün bir amaç gütmek

İçten çaba göstermek

Akıllı bir yön tutmak

Becerikli bir uygulama gerçekleştirmek

“DÜNYA PİYASASI 5 BİLGİSAYARDAN FAZLASINI KALDIRAMAZ” T. Watson, IBM Y.K. Başkanı, 1943

9.2 AKILLI YÖN TUTMAK

“HİÇ KİMSENİN EVİNDE ÖZEL BİLGİSAYARA GEREK YOKTUR.”

Ken Olsen, Digital Bilgisayar, Y.K. Başkanı, 1977

“ÖNÜMÜZDEKİ 50 YILDA BİLGİSAYARLARIN AĞIRLIĞI 1,5 TONA İNECEKTİR.”Popular Science Dergisi, 1950

“HAVADAN DAHA AĞIR BİR CİSMİN UÇMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR.” Lord Kelvin, Kraliyet Akademisi Başkanı, 1895

“ŞİMDİYE KADAR İCAT EDİLMESİ GEREKEN HERŞEY İCAT EDİLMİŞTİR.” Charles Due, ABD Patent Ofisi Direktörü, 1899

Şekil:1 Batı’da Yaygın Olan Buluş Yaklaşımının Normal Seyri

Zaman

10 TKY’nin Arkasındaki Zihniyet: KAİZEN

Şekil:2 Gerçekte Buluş Yaklaşımı

Zaman

KAİZEN (SÜREKLİ İYİLEŞTİRME)




Şekil:3 Sadece Buluş Yaklaşımı

Zaman

KAİZEN

Bulu

Buluş

Gerçekleşen Seyir

Olması Gereken ( Standard)

Mevcudu Sürdürme

Olması Gereken ( Standard)

Gerçekleşen Seyir

Buluş

Buluş

Mevcudu Sürdürme

Şekil:4 Buluş Artı KAİZEN

Zaman

KAİZEN

Buluş

Yeni Standard

KAİZEN

Buluş

Yeni Standard

KAİZEN

KAİZEN ve BULUŞ YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI

GELİ

ŞME

ZAMAN

BULUŞ YAKLAŞIMI

KAIZEN YAKLAŞIMI

Japonlar:

Noksanlık duygusu, tatmin olmama

TKY’nin Arkasındaki Zihniyet: KAİZEN

Batı:

Kendine aşırı güven

Türkiye “İki günü denk olan zarardadır."

“Damlaya damlaya göl olur”

“Boynuz kulağı geçer”

“Bir lokma bir hırka”

“Az olsun benim olsun”

“Azıcık aşım kaygısız başım”

10- VİZYON

Vizyon geliştirme mevcut durumu sorun olarak görmek demektir.

DEVAMI

Vizyon, gelecekte ulaşılmak istenen hedeflerin gerçeğe uygun düşlerini kurabilmektir. Önemli olan, insanın bu düşlerini eylem ve etkinliklerinde itici bir güç olarak kullanabilmesidir.

Vizyon, yaratıcı bir gerilim yaşamaktır. “Etkili kişiler bir yanda mevcut gerçekliği açıklıkla görmeye bağlılıklarını sürdürürken, diğer yanda vizyonlarını da koruyabilenlerdir.”

10.1 VİZYON NEDİR?

Vizyon, kendi geleceğini yaratmaktır. İnsan, düşünce ve eylemleriyle kendi geleceğini biçimlendirebileceğine, inandığında vizyon bir güç kazanır.

Vizyon gelecekle ilgili “tahminler yapmak değil, kararlar almaktır”.

Vizyon, somut bir gelecek görüntüsüdür; gerçekleşmesini görebileceğimiz kadar yakın, ancak yeni bir gerçek için yapılanmanın hayranlığını uyandıracak kadar da uzaktır.

Vizyon, gerçekliği yeniden kurgulamaktır.

10.2 VİZYON VE DEĞERLER

Vizyon, sahip olduğumuz değerlerin gösterdiği yoldur.

“Biz vizyon yaratmayız, onlar sahip olduğumuz değerlerin bir sonucu olarak ortaya çıkarlar”.

Herkesin inanarak paylaştığı, gerçekleştirilebilir bir vizyon ilham ve enerji kaynağıdır.

Vizyonlar içimizdeki değerlerin çizdiği gelecek tasarımlardır. Vizyonlar deneyimlerimize, özlemlerimize ve yeteneklerimize bağlıdır, onlardan doğar.

Temel Değerlerin Eyleme Dönüşmesi

Misyonsuz vizyon bir ütopyadan ibarettir.

“Muasır medeniyetler seviyesine erişmek” herkesi heyecanlandıran, bir çoğumuzun enerjisini harekete geçirebilecek bir vizyondur.Ancak, vizyon misyona dönüşmediğinde, uzun ve kısa vadeli hedefler çizilerek doğru adımlar atılmadığında heyecan kaybolmaktadır.

TEMEL

DEĞERLER

VİZYON

MİSYON

POLİTİKALAR

EYLEMLER

Vizyon, insanın geleceğini bugünden zihninde şekillendirip, o yolda yürümeye başlamasıdır.

11. YENİ BİR EĞİTİM VİZYONU

Eğitimdeki herkes okulun varlık sebebini çok iyi bir şekilde sorgulamak ve kendi cevabını bulmak zorundadır:

Okul, insanlardan bazılarını bazı pozisyonlara hazırlamak için mi vardır? Herkesi ulaşabileceği en üst noktaya çıkarmak için mi?

Okulların görevi insanları belli kriterlere göre seçip üst eğitim kurumlarına aktarmak mıdır? Her insana sahip olduğu yetenek ve ilgileri doğrultusunda eğitim vermek midir?

12-ÖĞRENEN LİDER

Öğrenen liderin en büyük özelliği “Gerçekliği yeniden tanımlama”dır.

ÖĞRENEN LİDERİN ÖZELLİKLERİ:

Gerçekliği ve kendisini olduğu gibi algılayabilme ve sezgi.

Değişim ve değişimin getirdiği yeni öğrenmeler için kendini motive edebilme.

Sürekli değişim ve onun getirdiği yeni öğrenmelerin doğurduğu sürekli gerilime dayanabilme.

13 DÖNÜŞÜMÜ YÖNETMEK




Kâşif

Öncü

Göçebe

Statükocu

Sabotajcı

13.1-DÖNÜŞÜME İLİŞKİN TUTUMLAR

Kâşif

Değişiklikler peşinde koşan, gözleri hep gelecekte, sürekli daha iyinin, daha mükemmelin arayışında, asla mevcutla yetinmeyen insanlardır.

Bu insanlar “kişisel menkıbelerini” yaşamak isterler. Nasıl ulaşacaklarını bilmeseler de, nereye gitmek istediklerini bilirler. Kâşifleri motive eden şey yeni fikirlerdir.

DÖNÜŞÜME İLİŞKİN TUTUMLAR

Öncü

Maceracı ve risk almayı seven, ancak onların, yeni bir şeyi denemeleri için, denenmeye değer olduğu güvencesine ihtiyaçları vardır. Öncüler, yeni durumun mevcuttan daha iyi olacağına inanmakla motive olurlar.

DÖNÜŞÜME İLİŞKİN TUTUMLAR

Göçebe

Göçebeler cesur, fakat maceracı olmayan insanlardır. Göçebelerin yapacakları şeyin girecekleri zahmete değer olduğuna ikna edilmeleri gerekir.

Göçebeler başka bir yere taşınmak için oranın daha iyi olduğunun garantisini ve oraya nasıl gidileceğinin kesin bilgisini almadan adım atmazlar. Ayrıca bu yolculukta yalnız olmadıklarından da emin olmak isterler.

DÖNÜŞÜME İLİŞKİN TUTUMLAR

Statükocu

Dönüşümü istemeyen herkesin dönüşüme karşı değildir. Statükocular, çoğunluk veya yakın arkadaşları dönüşümün yanında yer alana kadar kervana katılmayacaklardır.

Bazı statükocular hiç bir zaman dönüşümü desteklemeyecek, bazıları da ancak kâşifler, öncüler ve göçebelerden sonra kervana katılacaktır “Bazıları ise yeni dünyaya sadece ziyaret için geleceklerdir”.

DÖNÜŞÜME İLİŞKİN TUTUMLAR

Sabotajcı

Sabotajcılar kâşiflere benzer niteliklere sahiptirler. Her ikisi de “yalnız süvarileri” oynamaktadırlar. Kâşiflerle sabotajcılar arasındaki fark, ilk gruba girenler herkesin gitmekten korktuğu yere giderken, ikincilerin herkesin geride kalmaktan korktukları zamanda geri kalmalarıdır. Grubun dışında kalmak sabotajcıları korkutmaz, aksine motive eder.

Otoritesi kendisindendir.

YÖNETİCİ

LİDER

Otoritesi statüsünden kaynaklanır.

Astlarını yetkilendirir.

Katılımı vurgular.

Planlara aşırı bağlıdır.

Alternatif yaklaşımlara açıktır.

Belirlenmiş amaçlara hizmet eder.

Yeni amaçlar ortaya atar.

Doğru işi yapar.

Güveni esas alır.

Yetkileri kendisinde toplar.

Yenilik peşindedir.

Yönetir.

Yönlendiricidir.

Kontrolü vurgular.

İşi doğru yapar.

İtaati vurgular.

Mevcut düzeni sürdürür.

14. KARŞILAŞTIRMALI YÖNETİCİLİK VE LİDERLİK ÖZELLİKLERİ

Hatasını kabul etmez, hata yapanı da affetmez.

Hatasını itiraf eder, hata yapanı affeder.

GERÇEK LİDER

SAHTE LİDER

Ekibini korur.

Kendinden başkasını düşünmez.

Herkesin potansiyelinin ortaya çıkmasına rehberlik eder.

Herkesin kendisi gibi davranmasını ister.

Sorunları basite indirger.

En basit sorunu bile karmaşık hale getirir.

Sevincini ve kederini personeliyle paylaşır.

Sevincinde neşesinden, kederinde gazabından yanına yaklaşılmaz.

Personeliyle beraber olmaktan rahatsızlık duyar.

Konuşmaya bayılır.

Bilgiyi yayar.

Bilgiyi saklar.

Başarıları ekibiyle kutlar.

Başarıları kendine mal eder.

Dinlemesini bilir.

Personeliyle beraber olmaktan mutluluk duyar.

15 GERÇEK LİDER - SAHTE LİDER KARŞILAŞTIRMASI

DEVAMI

Kriz anında panik yapar ve kontrolü kaybeder

Kriz anında soğukkanlı ve rahattır

GERÇEK LİDER

SAHTE LİDER

Onunla çalışmak bir zevktir.

Onunla çalışmak bir eziyettir.

İnsanlara adil davranır

Adaletsizdir.

Sözünün eridir.

Sözünü tutmaz

İşe zamanında gelir-gider.

İşe geç gelir erken gider

Kendisiyle gurur duyar.

Soğuk ve riyakardır.

İnsanlara güvenir.

Kimseye güvenmez.

Personeline zaman ayırır

Kendisine ulaşmak zordur.

Sıcak ve samimidir.

Ekibiyle gurur duyar.

15 GERÇEK LİDER - SAHTE LİDER KARŞILAŞTIRMASI

Başarısını personelinin güçlü yanlarıyla açıklar.

Başarısızlığına personelinin zayıf yanlarını bahane eder.